Phân biệt Khối Schengen và Liên minh Châu Âu là điều cần thiết để hiểu rõ quyền lợi khi du lịch, làm việc và định cư tại Châu Âu. Dù có sự chồng chéo về thành viên, hai khối này có mục tiêu và phạm vi hoạt động khác nhau. Tìm hiểu kỹ hơn ở bài viết dưới đây của Harvey Law Group.
Khối Schengen
Khối Schengen là một khu vực gồm các quốc gia châu Âu đã ký kết Hiệp ước Schengen, cho phép tự do di chuyển giữa các nước thành viên mà không cần kiểm soát biên giới nội bộ. Hiệp ước này được ký vào năm 1985 tại Schengen, Luxembourg, và chính thức có hiệu lực vào năm 1995.
Tính đến nay, Khối Schengen bao gồm 29 quốc gia châu Âu gồm: Áo, Ba Lan, Bỉ, Bồ Đào Nha, Bulgaria, Croatia, Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungary, Iceland, Ý, Latvia, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Malta, Hà Lan, Na Uy, Romania, Slovakia, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ.
Liên minh châu Âu
Liên minh châu Âu (EU) là một tổ chức liên chính phủ của các nước châu Âu, được thành lập nhằm thúc đẩy hòa bình, thiết lập một hệ thống kinh tế và tiền tệ thống nhất, và đảm bảo tự do di chuyển cho công dân giữa các quốc gia thành viên.
27 quốc gia thành viên thuộc Liên minh châu Âu gồm: Áo, Bỉ, Bulgaria, Croatia, Cộng hòa Séc, Síp, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungary, Ireland, Ý, Latvia, Litva, Luxembourg, Malta, Hà Lan, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania, Slovakia, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển.
Sự khác biệt giữa khối Schengen và Liên minh châu Âu
Điểm khác biệt giữa khối Schengen và Liên minh châu Âu được thể hiện như sau:
| Tiêu chí | Khối Schengen | Liên minh Châu Âu (EU) |
| Mục tiêu và Phạm vi Hoạt động | Xóa bỏ kiểm soát biên giới nội bộ giữa các nước thành viên, tạo điều kiện cho tự do di chuyển. | Hợp tác kinh tế, chính trị, luật pháp và an ninh giữa các nước thành viên. Có thị trường chung, đồng tiền chung (Euro) và chính sách chung. |
| Số lượng Quốc gia Thành Viên | 27 quốc gia (bao gồm cả EU và không thuộc EU như Na Uy, Iceland, Thụy Sĩ). | 27 quốc gia (chỉ gồm các nước EU). |
| Kiểm Soát Biên Giới | Không kiểm soát biên giới nội bộ giữa các quốc gia thành viên. | Có kiểm soát biên giới giữa một số quốc gia không thuộc Schengen.. |
| Tính Chất Thành Viên | Không yêu cầu phải là thành viên EU để tham gia. | Chỉ gồm các nước là thành viên EU. |
| Về Thị Thực | Người có visa Schengen có thể đi lại tự do trong 90 ngày trong vòng 180 ngày giữa các nước Schengen. | Không có loại thị thực EU chung, mỗi nước có chính sách visa riêng nhưng công dân EU có thể di chuyển tự do giữa các nước thành viên. |
Ảnh hưởng của Schengen và Liên minh châu Âu đối với người đi lại và định cư
Ảnh hưởng của Khối Schengen
Việc tự do đi lại trong Khối Schengen mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt đối với ba nhóm đối tượng chính: du khách, người lao động và những ai có nhu cầu định cư Châu Âu. Cụ thể:
Đối với du khách
- Tự do đi lại giữa các nước Schengen: Người có visa Schengen có thể di chuyển tự do giữa 29 nước thành viên mà không cần làm thủ tục nhập cảnh lại.
- Không kiểm tra hộ chiếu nội bộ: Nếu đã nhập cảnh vào một nước Schengen, du khách không bị kiểm tra hộ chiếu khi di chuyển giữa các nước trong khối.
- Chỉ cần một visa duy nhất: Người ngoài khối chỉ cần xin một visa Schengen thay vì nhiều thị thực khác nhau nếu muốn đi qua nhiều quốc gia.
- Hạn chế đối với các nước ngoài Schengen: Một số nước EU như Ireland không thuộc Schengen, do đó du khách vẫn cần visa riêng nếu muốn đến những nước này.
Đối với người lao động và định cư
- Công dân Schengen được làm việc trong khối mà không cần xin visa lao động: Nếu một người đến từ một nước thuộc Schengen, người này có thể tự do làm việc và sống ở các nước khác trong khối mà không cần giấy phép lao động.
- Người ngoài khối Schengen phải xin giấy phép cư trú và làm việc: Nếu không phải công dân của một nước Schengen, người lao động cần xin visa dài hạn hoặc giấy phép cư trú từ từng quốc gia cụ thể.
- Thẻ cư trú Schengen giúp đi lại dễ dàng hơn: Người có giấy phép cư trú hợp lệ ở một nước Schengen có thể đi lại tự do trong khối tối đa 90 ngày trong vòng 180 ngày mà không cần xin visa mới.
- Không có chính sách định cư chung: Quy trình nhập tịch và định cư lâu dài do từng quốc gia quyết định, không có chính sách chung như EU.
Ảnh hưởng của Liên minh Châu Âu (EU)
Liên minh Châu Âu (EU) là một khối kinh tế – chính trị có ảnh hưởng lớn đến quyền tự do di chuyển, làm việc và định cư của công dân trong khối như sau:
Đối với du khách
- Công dân EU có thể đi lại tự do giữa các nước EU mà không cần visa.
- Không phải tất cả các nước EU đều miễn kiểm tra hộ chiếu nội bộ: Các quốc gia EU nhưng không thuộc Schengen (như Ireland) vẫn yêu cầu kiểm soát biên giới.
Đối với người lao động và định cư
- Công dân EU có quyền tự do sinh sống, học tập và làm việc tại bất kỳ nước EU nào mà không cần visa hoặc giấy phép lao động.
- Hưởng các quyền lợi an sinh xã hội: Công dân EU khi làm việc tại một nước EU khác có thể được hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và các quyền lợi khác như công dân bản địa.
- Người ngoài EU phải tuân theo quy định của từng quốc gia: Người ngoài EU muốn định cư hoặc làm việc tại một nước EU phải xin visa lao động hoặc giấy phép cư trú theo quy định của từng nước.
Những câu hỏi thường gặp về khối Schengen và Liên minh châu Âu
Tôi có thể sử dụng Visa Schengen để nhập cảnh vào tất cả các nước EU không?
Không. Visa Schengen chỉ áp dụng cho các nước thuộc Khối Schengen. Nếu một quốc gia EU không thuộc Schengen (ví dụ: Ireland, Cyprus), bạn cần kiểm tra quy định thị thực riêng của quốc gia đó.
Người có quốc tịch của một nước Schengen có thể làm việc tại bất kỳ nước EU nào không?
Chỉ khi quốc gia đó cũng là thành viên EU. Ví dụ, người có quốc tịch Thụy Sĩ (thuộc Schengen nhưng không thuộc EU) cần xin giấy phép lao động nếu muốn làm việc tại một nước EU.
EU có quy định chung nào về nhập cư không?
Mỗi quốc gia thành viên EU có chính sách nhập cư riêng, đặc biệt là với người ngoài khối. Tuy nhiên, EU có một số chính sách chung như thị thực xanh (EU Blue Card) dành cho lao động tay nghề cao.
Visa Schengen có cấp quyền thường trú hoặc nhập quốc tịch không?
Không. Visa Schengen chỉ cho phép lưu trú tối đa 90 ngày trong 180 ngày và không cấp quyền thường trú hay nhập quốc tịch.
Harvey Law Group mong rằng qua bài viết này bạn có thể phân biệt Khối Schengen và Liên minh Châu Âu một cách rõ ràng về cách thức di chuyển, cư trú và làm việc. Bởi hai khối này dù có sự liên kết nhất định nhưng mỗi khối đều có mục tiêu riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của công dân và người nhập cư.
